Điều trị sâu răng: Nguyên nhân và cách điều trị dứt điểm

Trần Hoài Nam

21/05/2025

Sâu răng là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhất, âm thầm tấn công và gây ra những hậu quả không nhỏ đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ giúp cô chú/anh chị hiểu rõ quá trình hình thành và phát triển phức tạp của sâu răng, đồng thời cung cấp các phương pháp điều trị sâu răng toàn diện, hiệu quả để bảo vệ nụ cười khỏe mạnh.

 

Nếu cô chú/anh chị muốn hiểu rõ hơn về cách điều trị sâu răng hiệu quả và phòng tránh các biến chứng về sau, có thể xem video chia sẻ kiến thức chi tiết từ bác sĩ tại đây:

 

Sâu răng là gì?

Sâu răng (caries dentis) là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhất. Đây là quá trình phá huỷ mô cứng của răng (men, ngà, và có thể lan đến tủy) do tác động của axit do vi khuẩn tạo ra trong mảng bám khi phân hủy thức ăn có chứa đường và tinh bột.

Sâu răng nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm tủy răng, áp xe quanh chóp răng, thậm chí mất răng. Điều trị sâu răng đúng cách không chỉ là việc loại bỏ tổn thương mà còn cần phục hồi hình thể, chức năng răng, đồng thời phòng ngừa tái phát.

Sâu răng nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng

Nguyên nhân gây sâu răng

1. Mảng bám vi khuẩn

Mảng bám (plaque) là lớp màng vi sinh vật hình thành liên tục trên bề mặt răng. Khi tiếp xúc với thức ăn chứa đường, vi khuẩn như Streptococcus mutansLactobacillus lên men carbohydrate tạo ra axit hữu cơ, gây giảm pH trong khoang miệng. Khi pH giảm dưới 5.5, men răng bắt đầu bị khử khoáng.

2. Chế độ ăn giàu đường và tinh bột

Thường xuyên ăn thực phẩm ngọt như bánh kẹo, nước có gas hoặc tinh bột dễ lên men (bánh mì trắng, snack...) tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn gây sâu răng hoạt động mạnh. Đặc biệt, việc ăn vặt nhiều lần trong ngày làm tăng thời gian tiếp xúc giữa răng và axit.

3. Thiếu fluoride

Fluoride là khoáng chất giúp tăng cường men răng và hỗ trợ quá trình tái khoáng hóa. Thiếu fluoride (do không dùng kem đánh răng chứa fluoride, không dùng nước uống có fluoride hoặc không bổ sung định kỳ) làm giảm khả năng chống sâu răng tự nhiên của răng.

4. Khô miệng (giảm tiết nước bọt)

Nước bọt giúp rửa trôi thức ăn, trung hòa axit và cung cấp ion khoáng tái khoáng men răng. Khi tiết nước bọt giảm (do dùng thuốc, xạ trị, bệnh lý tuyến nước bọt, tiểu đường...), nguy cơ sâu răng tăng đáng kể.

5. Yếu tố di truyền và các bệnh lý khác

Cấu trúc men răng mỏng, nứt bẩm sinh hoặc chất lượng nước bọt kém có thể là yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ sâu răng. Ngoài ra, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hoặc rối loạn ăn uống cũng gây mòn men răng do tiếp xúc axit thường xuyên.

Quá trình hình thành và tiến triển sâu răng

Các giai đoạn hình thành và tiến triển sâu răng

Giai đoạn 1: Mất khoáng ban đầu 

Tổn thương sâu răng sớm biểu hiện là các đốm trắng đục, nhám trên bề mặt răng. Đây là giai đoạn tổn thương có thể phục hồi nếu chăm sóc đúng và sử dụng fluoride.

Giai đoạn 2: Tổn thương men răng 

Vi khuẩn tiếp tục phá huỷ men, tạo ra các lỗ sâu nhỏ. Bệnh nhân có thể bắt đầu cảm thấy ê buốt khi ăn uống. Cần làm sạch tổn thương và trám bằng vật liệu composite hoặc GIC sau khi loại bỏ phần men răng bị tổn thương.

Giai đoạn 3: Lan vào ngà răng 

Tổn thương sâu lan sâu hơn vào lớp ngà – mô mềm hơn men. Đau ê buốt tăng rõ rệt khi ăn uống nóng, lạnh, chua ngọt. Phục hồi răng bằng composite, GIC, onlay hoặc inlay tùy thuộc vào kích thước và vị trí tổn thương. Trong trường hợp tổn thương lớn, có thể chỉ định mão răng sứ để bảo vệ cấu trúc còn lại.

Giai đoạn 4: Viêm tủy

Vi khuẩn xâm nhập đến tủy răng, gây viêm hoặc hoại tử tủy. Giai đoạn này gây đau nhức dữ dội, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi có kích thích. Điều trị nội nha (Endodontic Treatment) để loại bỏ tủy viêm, làm sạch và trám bít ống tủy. Răng sau điều trị tủy thường cần được bảo vệ bằng mão răng sứ. Trong một số trường hợp viêm tủy có thể thực hiện hàn che tủy.

Giai đoạn 5: Tổn thương quanh chóp

Nhiễm trùng lan rộng ra vùng xương quanh chân răng, hình thành ổ mủ (áp xe), có thể gây sốt, sưng mặt. Giai đoạn này cần điều trị nội nha, dẫn lưu mủ (nếu có áp xe), sử dụng kháng sinh. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần nhổ răng và xem xét phục hình implant.

 

Các phương pháp điều trị sâu răng hiện đại

1. Tái khoáng bằng fluoride chuyên sâu

Dành cho sâu răng giai đoạn đầu chưa tạo lỗ. Bác sĩ có thể sử dụng gel fluoride nồng độ cao, vecni fluoride, dung dịch chứa CPP-ACP để thúc đẩy quá trình tái khoáng.

2. Trám răng thẩm mỹ (restoration)

Sử dụng composite, GIC hoặc amalgam để phục hồi mô răng mất. Phương pháp phổ biến, ít xâm lấn, bảo tồn mô răng tối đa và tính thẩm mỹ cao.

3. Phục hình inlay/onlay

Phù hợp với tổn thương lớn ở mặt nhai hoặc kẽ răng. Sử dụng vật liệu sứ, composite tăng cường hoặc kim loại quý để phục hồi chức năng ăn nhai và độ bền lâu dài.

4. Điều trị tủy răng 

Loại bỏ tủy bị viêm, làm sạch và trám bít hệ thống ống tủy bằng vật liệu chuyên dụng như gutta-percha, sau đó bọc mão để bảo vệ răng yếu.

5. Nhổ răng và cấy ghép implant

Nếu răng không thể bảo tồn, nhổ bỏ là phương án cuối cùng. Cấy ghép implant giúp thay thế chân răng đã mất, phục hồi chức năng và thẩm mỹ vượt trội so với hàm tháo lắp.

 

Các biện pháp phòng ngừa sâu răng hiệu quả

1. Vệ sinh răng miệng đúng cách

  • Chải răng 2 lần/ngày với kem đánh răng chứa fluoride

  • Sử dụng chỉ nha khoa, máy tăm nước để làm sạch kẽ răng

  • Súc miệng bằng nước sát khuẩn răng miệng theo chỉ định

2. Hạn chế thực phẩm gây sâu răng

  • Tránh ăn vặt liên tục, đặc biệt là đồ ăn ngọt dính răng

  • Hạn chế nước ngọt, trà sữa, bánh kẹo công nghiệp

  • Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất xơ và canxi

3. Thăm khám nha khoa định kỳ

  • Kiểm tra răng miệng mỗi 6 tháng

  • Lấy cao răng và làm sạch chuyên sâu định kỳ

  • Phát hiện và điều trị sớm các tổn thương sâu nhỏ

4. Trám bít hố rãnh phòng ngừa

  • Đặc biệt dành cho răng hàm vĩnh viễn của trẻ em

  • Ngăn vi khuẩn và mảnh thức ăn xâm nhập vào các hố rãnh sâu

5. Sử dụng fluoride định kỳ

  • Theo hướng dẫn của nha sĩ: gel, nước súc miệng, viên uống hoặc fluoride tại phòng khám

  • Giúp men răng tái khoáng hóa, kháng axit tốt hơn

Sử dụng thuốc đánh răng chứa fluoride để phòng ngừa sâu răng

Lưu ý sau điều trị sâu răng

  • Tránh ăn nhai vùng răng mới trám ít nhất 1–2 giờ (hoặc theo hướng dẫn từng vật liệu)

  • Hạn chế thức ăn quá cứng, quá dẻo hoặc quá nóng/lạnh

  • Tuân thủ đúng quy trình vệ sinh răng miệng hàng ngày

  • Tái khám đúng lịch để bác sĩ kiểm tra phục hồi và phòng ngừa tái phát

Sâu răng là một bệnh lý tiến triển âm thầm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Hiểu rõ nguyên nhân, quá trình phát triển và các phương pháp can thiệp hiện đại sẽ giúp cô chú anh chị giữ gìn sức khỏe răng miệng lâu dài.

Nếu cô chú/anh chị đang gặp tình trạng sâu răng gây đau nhức, ê buốt khi ăn uống hoặc nghi ngờ răng có lỗ sâu, đừng để kéo dài khiến bệnh tiến triển nặng hơn. Hãy liên hệ ngay với Nha khoa Lạc Việt Intech để được bác sĩ thăm khám, xác định mức độ tổn thương và tư vấn phương án điều trị phù hợp – nhẹ nhàng, an toàn và giúp bảo tồn răng tối đa.

Hệ thống chi nhánh Nha khoa Lạc Việt Intech:

  • TP. HCM: Số 90 - 92 Ngô Gia Tự, Phường 9, Quận 10, TP. HCM
  • Hà Nội:
    • Số 91 Phố Huế, Hai Bà Trưng, Hà Nội
    • Số 168 Đường Láng, Q. Đống Đa, Hà Nội
    • Số 426 Minh Khai, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội
    • Số 27 Nguyễn Văn Huyên, Q. Cầu Giấy, Hà Nội
  • Nghệ An: Số 24 Cao Thắng, P. Hồng Sơn, TP Vinh, Nghệ An
  • Hải Phòng: 107 Tô Hiệu, Lê Chân, TP Hải Phòng

 

Hoàng Hữu Vĩ

Bác sĩ

Tu nghiệp chuyên sâu về cấy ghép implant tại ĐH Y Hà Nội

Chứng chỉ chuyên môn

  • Chứng chỉ cấy ghép Implant do Bộ Y tế cấp
  • Tốt nghiệp chuyên sâu khóa đào tạo Veneer thẩm mỹ tại Hà Nội do Giáo sư Klaus Shmidt đào tạo
  • Tốt nghiệp chuyên sâu về trồng răng implant và tái tạo xương do Giáo sư Brijesh A.Patel trực tiếp đào tạo.

Bài viết này có hữu ích không?

Chưa có bài đánh giá.

Tin cùng chủ đề

Chăm sóc sau khi nhổ răng khôn: Làm gì để hồi phục nhanh?
Sau khi nhổ răng khôn, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng giúp vết thương nhanh lành, hạn chế đau nhức và ngăn ngừa biến chứng. Bài viết sau sẽ hướng dẫn cô chú/anh chị những lưu ý cần thiết để bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả sau khi nhổ răng khôn.
Viêm nha chu: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị dứt điểm
Viêm nha chu là bệnh răng miệng phổ biến nhưng nguy hiểm tiềm ẩn, có thể từ viêm lợi nhẹ đến tiêu xương nghiêm trọng thậm chí mất răng vĩnh viễn. Bài viết này sẽ giúp cô chú/anh chị hiểu rõ nguyên nhân sâu xa, nhận diện các dấu hiệu cũng như các phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ hàm răng chắc khỏe.
Viêm tủy răng: Các dấu hiệu nhận biết, hậu quả và cách điều trị
Viêm tủy răng là một bệnh lý nghiêm trọng bên trong răng, đe dọa sức khỏe và thẩm mỹ nụ cười. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu từ giai đoạn nhẹ đến muộn, hiểu rõ hậu quả nguy hiểm và tầm quan trọng của điều trị kịp thời sẽ giúp bạn bảo tồn răng thật một cách hiệu quả nhất.
Răng ê buốt: Nguyên nhân, hậu quả và cách điều trị dứt điểm
Cảm giác ê buốt răng đột ngột khi ăn đồ nóng, lạnh, chua hay ngọt không chỉ gây khó chịu mà còn là lời cảnh báo về sức khỏe răng miệng tiềm ẩn. Hãy cùng Nha khoa Lạc Việt Intech khám phá nguyên nhân răng ê buốt và cập nhật những giải pháp điều trị răng ê buốt hiệu quả, an toàn để giúp duy trì tình trạng răng miệng ổn định và khỏe mạnh.
Điều trị tủy răng: Thời gian điều trị và các yếu tố ảnh hưởng
Điều trị tủy răng không chỉ giúp chấm dứt cơn đau dai dẳng mà còn bảo tồn răng thật, duy trì chức năng ăn nhai và ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng. Bài viết sẽ giúp cô/chú/anh/chị hiểu rõ quy trình điều trị, thời gian thực hiện, các yếu tố ảnh hưởng và cách chăm sóc răng sau điều trị tuỷ hiệu quả.
Viêm lợi trùm răng khôn: Nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp điều trị
Viêm lợi trùm răng khôn là tình trạng thường gặp ở người trẻ, gây đau nhức, sưng đỏ, và có thể dẫn đến nhiễm trùng nếu không điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân gây bệnh, các triệu chứng điển hình giúp cô/chú/anh/chị nhận biết sớm, cùng các phương pháp điều trị tiên tiến và hiệu quả.

Đăng ký tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn