Tư Vấn Chuyên Môn
BS. Hoàng Vũ Hiệp
Vị trí bác sĩ
Bài viết dưới đây được Bác sĩ Hoàng Vũ Hiệp - Bác sĩ cấy ghép implant chuyên sâu tại Nha khoa Lạc Việt Intech tham vấn chuyên môn về vấn đề răng lung lay có chắc lại được không. Cô chú anh chị có thể tham khảo thêm video bác sĩ chia sẻ tại đây:
Răng lung lay là tình trạng răng mất đi sự ổn định trong xương hàm do hệ thống mô nâng đỡ xung quanh như nướu và xương ổ răng bị tổn thương hoặc suy yếu. Đây không chỉ là vấn đề của tuổi già hay răng sữa ở trẻ em, mà có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi – đặc biệt nguy hiểm nếu xuất hiện ở người trưởng thành.
Ở trẻ nhỏ, khi răng sữa đến thời kỳ thay, răng lung lay là hiện tượng sinh lý bình thường, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, ở người trưởng thành, đây lại là dấu hiệu đáng báo động, thường liên quan đến các bệnh lý răng miệng tiến triển âm thầm như viêm nha chu, tiêu xương ổ răng, hoặc biến chứng sau điều trị nội nha.
Nếu không được xử lý kịp thời, răng lung lay có thể tiến triển nặng, dẫn đến mất răng vĩnh viễn và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe toàn thân.
Răng lung lay là tình trạng răng mất đi sự ổn định trong xương hàm do hệ thống mô nâng đỡ xung quanh như nướu và xương ổ răng bị tổn thương hoặc suy yếu
Ở giai đoạn đầu, răng lung lay có thể diễn biến âm thầm nên rất dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu để ý kỹ, cô chú anh chị có thể phát hiện sớm thông qua một vài biểu hiện rõ ràng.
Trước hết là cảm giác cắn không còn khít như trước. Khi ăn nhai, có thể thấy răng hơi lệch nhẹ hoặc có chuyển động nhỏ, đặc biệt khi cắn vào thức ăn cứng. Một số người nhận thấy răng có thể hơi dịch chuyển nếu dùng lưỡi đẩy hoặc dùng tay chạm vào.
Kèm theo đó, vùng nướu quanh răng thường có biểu hiện sưng tấy, đỏ hoặc đau khi chạm nhẹ. Lúc đánh răng hoặc xỉa răng, cô chú anh chị có thể thấy nướu dễ chảy máu hơn bình thường. Những dấu hiệu này cho thấy tình trạng viêm đang diễn ra ở mô quanh răng.
Vùng nướu quanh răng thường có biểu hiện sưng tấy, đỏ hoặc đau khi chạm nhẹ
Ngoài ra, răng lung lay cũng khiến cô chú anh chị cảm thấy ê buốt, nhất là khi ăn đồ nóng lạnh hoặc khi đánh răng. Quan sát trong gương, sẽ thấy nướu có thể bị tụt xuống, để lộ một phần chân răng. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy xương ổ răng quanh chân răng đang bị tiêu dần đi.
Ê buốt, nhất là khi ăn đồ nóng lạnh hoặc khi đánh răng
Một số người còn cảm nhận được răng trở nên “cao hơn” hoặc thấy có khe hở giữa các răng mà trước đây không có. Tất cả những thay đổi này đều là dấu hiệu cho thấy cấu trúc quanh răng đang bị ảnh hưởng, cần phải được kiểm tra càng sớm càng tốt.
Nếu phát hiện một trong những biểu hiện trên, cô chú anh chị đừng nên chủ quan chờ đợi hoặc tự xử lý tại nhà. Việc thăm khám tại nha khoa sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân gây lung lay và có hướng điều trị phù hợp để giữ lại răng thật một cách lâu dài và an toàn.
Cô chú anh chị thường nghĩ răng lung lay là chuyện bình thường, nhất là khi đã lớn tuổi. Tuy nhiên, đây thực chất là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng về sức khỏe răng miệng. Khi một chiếc răng mất đi sự ổn định trong xương hàm, điều đó đồng nghĩa với việc các cấu trúc nâng đỡ như nướu, dây chằng quanh răng hoặc xương ổ răng đang bị tổn thương hoặc suy yếu.
Nếu không được can thiệp kịp thời, răng lung lay có thể dẫn đến nhiều hậu quả khó lường. Trước hết, răng thật sẽ dần mất chỗ bám chắc và rơi ra ngoài. Tình trạng viêm nhiễm quanh răng sẽ tiếp tục lan rộng sang các răng bên cạnh, khiến nhiều răng khác cũng bị lung lay theo thời gian. Quá trình tiêu xương không thể tự hồi phục sẽ khiến việc phục hình sau này gặp nhiều khó khăn và tốn kém.
Vì vậy, răng lung lay hoàn toàn không phải là dấu hiệu "tự nhiên" hay có thể chờ đợi nó hết. Đây là một tình trạng cần được chẩn đoán nguyên nhân chính xác và xử lý kịp thời để ngăn chặn hậu quả lâu dài.
Theo bác sĩ Hiệp, nha chu là nguyên nhân hàng đầu khiến răng bị lung lay ở người trưởng thành. Đây là một dạng nhiễm trùng mạn tính, âm thầm phá huỷ hệ thống nâng đỡ răng bao gồm nướu, dây chằng và xương ổ răng.
Tình trạng thường bắt đầu từ viêm nướu do vệ sinh răng miệng kém, mảng bám và cao răng tích tụ quanh cổ răng. Nếu không được điều trị sớm, vi khuẩn sẽ đi sâu vào dưới nướu, gây viêm quanh răng và làm tiêu dần xương hàm. Khi xương bị tiêu, dây chằng quanh răng mất điểm bám, khiến răng dần mất ổn định và bắt đầu lung lay.
Ở giai đoạn nặng, răng có thể lung lay nhiều, đau khi ăn nhai, thậm chí tự rơi ra nếu không được can thiệp kịp thời. Việc điều trị lúc này trở nên phức tạp hơn và có nguy cơ mất răng vĩnh viễn nếu chủ quan.
Viêm nha chu là nguyên nhân hàng đầu khiến răng bị lung lay ở người trưởng thành
Ngoài nha chu, các bệnh lý bên trong răng cũng là nguyên nhân thường gặp dẫn đến răng lung lay. Viêm tủy không được điều trị đúng cách có thể làm vi khuẩn lan xuống vùng chóp răng, gây viêm quanh cuống và hình thành nang xương dưới chân răng.
Khi nang phát triển, vùng dây chằng quanh chóp sẽ bị giãn ra, mất độ căng và khả năng nâng đỡ chân răng. Lúc này, răng bắt đầu lung lay rõ rệt, thường kèm theo cảm giác đau âm ỉ hoặc ê buốt kéo dài.
Nếu viêm quanh cuống tiếp tục diễn tiến, xương ổ răng sẽ bị tiêu nhiều hơn, làm răng không còn bám chắc được nữa. Trường hợp nặng có thể khiến răng bị mất, ngay cả khi thân răng vẫn còn nguyên vẹn. Do đó, điều trị tủy đúng kỹ thuật và kịp thời là rất quan trọng để bảo tồn răng.
Một nguyên nhân khác gây răng lung lay mà bác sĩ Hiệp thường gặp trong thực hành là chấn thương. Chấn thương có thể xảy ra khi cô chú anh chị bị ngã, va đập mạnh vào vùng hàm mặt hoặc bị tai nạn khiến răng bị gãy, trật khỏi vị trí cũ.
Ngoài ra, tình trạng răng lung lay cũng có thể xuất hiện khi chỉnh nha sai kỹ thuật. Khi lực kéo răng quá mạnh hoặc áp dụng không đúng thời điểm, chân răng có thể bị tiêu, dây chằng quanh răng bị tổn thương dẫn đến răng yếu đi rõ rệt. Một số trường hợp sau niềng răng, chân răng còn bị ngắn lại khiến răng không còn vững chắc như trước.
Bác sĩ cũng cảnh báo thêm về thói quen nghiến răng khi ngủ. Khi nghiến răng, lực tác động lên răng có thể tăng gấp 10 lần so với bình thường. Nếu kéo dài trong thời gian dài mà không được kiểm soát, có thể dẫn đến mòn cổ răng, nứt vỡ chân răng và cuối cùng là tình trạng lung lay khó phục hồi.
Với phụ nữ mang thai, sự thay đổi nội tiết tố cũng có thể khiến răng trở nên lung lay tạm thời. Theo bác sĩ Hiệp, trong quá trình mang thai, nồng độ hormone estrogen và progesterone tăng cao làm ảnh hưởng đến hệ thống dây chằng quanh răng.
Tình trạng này thường có xu hướng cải thiện sau sinh, khi nội tiết trở lại bình thường. Tuy nhiên, nếu trong quá trình mang thai không duy trì tốt việc vệ sinh răng miệng và điều trị sớm các ổ viêm, tình trạng tiêu xương có thể diễn ra âm thầm. Điều này sẽ ảnh hưởng lâu dài đến cấu trúc nâng đỡ răng và khiến răng lung lay khó hồi phục.
Theo bác sĩ Hiệp, phần lớn các trường hợp răng lung lay hoàn toàn có thể được giữ lại, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách. Tùy vào nguyên nhân gây lung lay và mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp để phục hồi mô quanh răng, giúp răng chắc lại mà không cần phải nhổ bỏ.
Nếu nguyên nhân răng lung lay xuất phát từ bệnh lý nha chu, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ tổn thương của mô nâng đỡ quanh răng như nướu, dây chằng và xương ổ răng. Trong giai đoạn nhẹ, phương pháp điều trị không phẫu thuật sẽ được ưu tiên.
Trước hết, bác sĩ sẽ lấy sạch cao răng ở cả phần trên và dưới nướu. Sau đó, túi nha chu sẽ được làm sạch triệt để bằng dụng cụ siêu âm hoặc tay. Mục tiêu là loại bỏ hoàn toàn ổ viêm và tạo điều kiện cho mô lợi phục hồi, tái bám vào chân răng.
Với các trường hợp viêm nặng, túi lợi sâu và tiêu xương nhiều, bác sĩ sẽ cần thực hiện phẫu thuật lật vạt nướu. Đây là kỹ thuật giúp mở rộng tầm nhìn, cho phép làm sạch gốc răng kỹ hơn bằng máy Piézo hoặc dụng cụ chuyên biệt. Việc theo dõi sau phẫu thuật sẽ giúp đánh giá khả năng phục hồi của mô nha chu và độ ổn định của răng.
Trong một số trường hợp, răng lung lay do nhiễm trùng bên trong ống tủy hoặc quanh chóp răng. Nếu không xử lý đúng, vi khuẩn từ tủy sẽ lan xuống xương hàm và gây tiêu xương quanh chân răng.
Phương pháp phổ biến nhất là điều trị tủy. Bác sĩ sẽ làm sạch hoàn toàn hệ thống ống tủy, loại bỏ vi khuẩn và mô hoại tử, sau đó hàn kín ống tủy bằng vật liệu chuyên dụng.
Nếu sau điều trị tủy mà vùng quanh chóp vẫn còn viêm hoặc hình thành nang lớn, bác sĩ có thể chỉ định cắt chóp răng. Đây là thủ thuật nhỏ giúp loại bỏ phần chóp răng bị nhiễm trùng và đóng kín lỗ chóp, ngăn chặn vi khuẩn tiếp tục xâm nhập.
Bác sĩ sẽ làm sạch hoàn toàn hệ thống ống tủy, loại bỏ vi khuẩn và mô hoại tử, sau đó hàn kín ống tủy bằng vật liệu chuyên dụng
Khi răng lung lay do va chạm, ngã hoặc tai nạn, mô quanh răng có thể bị rách, dây chằng bị giãn hoặc xương ổ răng bị nứt nhẹ. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ tiến hành cố định tạm thời chiếc răng bằng nẹp nha khoa để giúp răng ổn định trong xương hàm.
Nẹp cố định sẽ giữ răng ở đúng vị trí, hạn chế mọi tác động từ ăn nhai hay nghiến răng trong thời gian hồi phục. Sau vài tuần đến vài tháng, nếu mô quanh răng lành tốt, nẹp sẽ được tháo ra và răng có thể trở lại trạng thái ổn định.
Nếu răng bị rơi khỏi ổ hoàn toàn nhưng vẫn còn nguyên vẹn, có thể tiến hành gắn lại nếu xử lý đúng kỹ thuật và trong vòng 6 giờ đầu. Khi đó, răng cần được bảo quản đúng cách (trong sữa tươi lạnh hoặc dung dịch sinh lý) và bác sĩ sẽ làm sạch chân răng, ổ răng trước khi gắn lại. Sau đó, răng sẽ được cố định như trường hợp chấn thương khác và theo dõi hồi phục.
Răng lung lay cũng có thể xảy ra trong quá trình niềng răng, nếu lực kéo quá mạnh hoặc không phù hợp với tình trạng xương hàm. Khi nghi ngờ có dấu hiệu tiêu chân răng, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp phim để đánh giá hình thái chân răng, khoảng xương và độ tiêu xương.
Nếu phát hiện vấn đề, kế hoạch chỉnh nha sẽ được điều chỉnh lại. Bác sĩ sẽ giảm lực kéo hoặc thay đổi kỹ thuật dịch chuyển răng nhằm tránh làm tổn thương thêm mô quanh răng.
Ngoài ra, nhiều người có thói quen nghiến răng khi ngủ mà không hề hay biết. Việc này gây áp lực quá lớn lên răng và là nguyên nhân làm răng lung lay kéo dài. Để khắc phục, bác sĩ sẽ thiết kế máng chống nghiến cá nhân hoá. Khi mang máng vào ban đêm, lực nghiến sẽ được phân tán đều, giúp bảo vệ răng khỏi nứt vỡ và hỗ trợ mô quanh răng hồi phục.
Ở phụ nữ mang thai, tình trạng răng lung lay có thể do sự thay đổi hormone trong cơ thể. Mặc dù hiện tượng này thường mang tính tạm thời, nhưng nếu không kiểm soát tốt viêm nướu và mảng bám, có thể dẫn đến viêm quanh răng thực sự.
Để phòng ngừa, bác sĩ khuyến cáo nên thực hiện lấy cao răng định kỳ, giữ vệ sinh răng miệng thật kỹ lưỡng và kiểm tra sức khỏe răng miệng trước khi mang thai.
Trong thời gian mang thai, việc dùng thuốc điều trị cần hết sức thận trọng để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Do đó, việc phòng ngừa, theo dõi sát và can thiệp sớm sẽ giúp hạn chế tối đa các biến chứng có thể xảy ra với răng và xương hàm.
Răng lung lay không chỉ là hậu quả của viêm quanh răng hay chấn thương mà còn có thể được phòng ngừa hiệu quả nếu cô chú anh chị chăm sóc răng miệng đúng cách ngay từ đầu. Dưới đây là những lời khuyên chuyên sâu từ bác sĩ Hiệp để giúp cô chú anh chị giữ răng chắc khoẻ lâu dài.
Đánh răng đúng cách là nền tảng để phòng ngừa mọi bệnh lý răng miệng, trong đó có răng lung lay. Cô chú anh chị nên đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày vào buổi sáng và trước khi đi ngủ, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluor.
Ngoài ra, làm sạch kẽ răng bằng chỉ nha khoa hoặc tăm nước giúp loại bỏ triệt để mảng bám và vi khuẩn, ngăn ngừa viêm nướu và túi nha chu hình thành.
Răng lung lay có thể được phòng ngừa hiệu quả nếu cô chú anh chị chăm sóc răng miệng đúng cách ngay từ đầu
Theo bác sĩ Hiệp, thuốc lá và các sản phẩm có chứa nicotine là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương mô lợi và làm giảm khả năng phục hồi của mô quanh răng. Chúng làm co mạch, giảm lưu thông máu đến nướu, khiến mô quanh răng dễ bị viêm và tiêu dần theo thời gian.
Ngay cả khi răng chưa có dấu hiệu lung lay, việc tiếp tục hút thuốc lá sẽ âm thầm phá huỷ hệ thống nâng đỡ chân răng, khiến điều trị sau này khó phục hồi hơn. Vì vậy, để giữ răng chắc khoẻ lâu dài, cô chú anh chị nên ngưng thuốc lá càng sớm càng tốt.
Sức khoẻ của răng và xương hàm có mối liên hệ mật thiết. Thiếu canxi và vitamin D sẽ làm giảm mật độ xương, làm xương ổ răng dễ bị tiêu, từ đó khiến răng mất điểm bám và bắt đầu lung lay.
Để phòng ngừa loãng xương và tiêu xương răng, cô chú anh chị nên bổ sung canxi từ các thực phẩm như sữa, phô mai, đậu nành, hải sản có vỏ. Vitamin D có thể được bổ sung thông qua ánh nắng sáng sớm, trứng, cá hồi hoặc sử dụng thực phẩm chức năng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Khám răng định kỳ là biện pháp đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để phát hiện sớm các vấn đề như viêm nướu, tụt lợi, viêm quanh răng hay tiêu xương hàm. Khi được can thiệp kịp thời, răng vẫn còn khả năng phục hồi và tránh được nguy cơ lung lay.
Tại Nha khoa Lạc Việt Intech, quy trình khám định kỳ luôn bao gồm chụp phim, kiểm tra túi nha chu và đánh giá toàn diện tình trạng mô nâng đỡ răng. Cô chú anh chị nên duy trì lịch khám đều đặn 6 tháng một lần, hoặc sớm hơn nếu đang điều trị các bệnh lý răng miệng.
Nghiến răng là thói quen âm thầm nhưng rất nguy hiểm. Áp lực tạo ra khi nghiến có thể lớn gấp 10 lần lực nhai bình thường, gây mòn men, nứt vỡ chân răng và làm dây chằng quanh răng bị giãn lâu ngày.
Nếu cô chú anh chị có dấu hiệu nghiến răng, như đau quai hàm khi ngủ dậy, mòn răng bất thường hoặc ê buốt, bác sĩ có thể chỉ định làm máng chống nghiến. Máng này được thiết kế riêng theo từng khớp cắn, giúp phân tán lực và bảo vệ răng khỏi tác động cơ học liên tục.
Với phụ nữ chuẩn bị mang thai, bác sĩ khuyên nên điều trị triệt để các vấn đề viêm quanh răng, lợi trùm hoặc răng khôn mọc lệch trước khi bước vào thai kỳ. Vì trong suốt thời gian mang thai, việc điều trị nha khoa sẽ bị hạn chế do lo ngại dùng thuốc ảnh hưởng tới thai nhi.
Việc chủ động xử lý sớm giúp giảm nguy cơ viêm nướu thai kỳ, tiêu xương và răng lung lay tạm thời. Đây là biện pháp an toàn cho cả mẹ và bé, đồng thời bảo vệ sức khoẻ răng miệng lâu dài sau sinh.
Nếu cô chú anh chị còn thắc mắc về răng lung lay có chắc lại được không hoặc cách điều trị răng lung lay, hãy để lại câu hỏi dưới bài viết, hoặc follow website Lạc Việt Dental và đăng ký kênh YouTube Nha khoa Lạc Việt Intech để cập nhật thêm kiến thức chuyên sâu về chăm sóc và phục hồi răng miệng an toàn.
Tin cùng chủ đề
Câu hỏi liên quan
Tin tức nổi bật
Đăng ký tư vấn
Đối tác của Nha khoa lạc việt intech
